Ακολουθεί το άρθρο που δημοσιεύτηκε σήμερα στην εφημερίδα «ΦΩΝΗ της Ροδόπης» με τίτλο: «Ευρωπαϊκή Ένωση και Ναρκωτικά». 



Παγκόσμιο φαινόμενο δεν υπήρξε μόνο η πρόσφατη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση αλλά υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει και η χρήση και η διακίνηση παράνομων ναρκωτικών, που οι διαστάσεις του συνεχώς αυξάνονται και απειλούν εξίσου την υγεία και την κοινωνική σταθερότητα. Ένα φαινόμενο το οποίο εξαπλώνεται αδιάκοπα ανάμεσα στους πολίτες και ειδικά στα νεαρά μέλη της κοινωνίας, τα οποία καταφεύγουν λαθεμένα σε μια εύκολη, γρήγορη και απλή προσέγγιση της ευτυχίας με καταστροφικές, τις περισσότερες φορές μη αναστρέψιμες, συνέπειες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι περίπου ένας στους τρεις νεαρούς Ευρωπαίους έχει δοκιμάσει παράνομα ναρκωτικά και ότι τουλάχιστον ένας ευρωπαίος πολίτης πεθαίνει κάθε ώρα από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Παράλληλα, τα διαρκώς μεταβαλλόμενα πρότυπα προσφοράς και ζήτησης καθιστούν αναγκαία τη διαρκή παρακολούθηση και την υιοθέτηση δυναμικών τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος. Ένα πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να λείπει από την ατζέντα με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ανεξάρτητη επιστημονική πληροφόρηση αποτελεί ζωτική παράμετρο ώστε η Ευρώπη να κατανοήσει τη φύση των προβλημάτων της που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και να τα αντιμετωπίσει καλύτερα. Με αυτήν την προοπτική, και για την αντιμετώπιση της κλιμάκωσης του φαινομένου των ναρκωτικών, ιδρύθηκε το 1993 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ, Δικτυακός τόπος: http://www.emcdda.europa.eu/). Το Κέντρο εγκαινιάστηκε το 1995 στη Λισαβόνα και αποτελεί έναν από τους αποκεντρωμένους οργανισμούς της ΕΕ.

Ο ρόλος του ΕΚΠΝΤ είναι να παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη της μια αντικειμενική, συνολική εικόνα του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ε.Ε. και μια αξιόπιστη τεκμηρίωση προς υποστήριξη της συζήτησης επί του θέματος αυτού. Σήμερα, παρέχει στους αρμόδιους χάραξης πολιτικής τεκμηριωμένα δεδομένα για τη σύνταξη νομοθεσίας και την κατάρτιση στρατηγικών για τα ναρκωτικά, ενώ επίσης βοηθά τους επαγγελματίες και τους ερευνητές που εργάζονται στον συγκεκριμένο τομέα να στοχεύουν σε βέλτιστες πρακτικές και νέους τομείς έρευνας.

Στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων του Κέντρου βρίσκεται η προώθηση της επιστημονικής αριστείας. Για την επίτευξη του βασικού έργου του, δηλαδή της παροχής ορθών και συγκρίσιμων πληροφοριών σχετικά με τα ναρκωτικά στην Ευρώπη, το ΕΚΠΝΤ έχει αναπτύξει τις απαιτούμενες υποδομές και εργαλεία για την εναρμονισμένη συλλογή δεδομένων από κάθε χώρα. Στη συνέχεια, τα δεδομένα αυτά διοχετεύονται από τα εθνικά κέντρα παρακολούθησης (δίκτυο Reitox) για ανάλυση στη Λισαβόνα, με αποτέλεσμα την εξαγωγή ποικίλων πληροφοριών που συνθέτουν τη γενικότερη εικόνα που επικρατεί στην Ευρώπη.

Το δίκτυο Reitox, το ευρωπαϊκό δίκτυο ενημέρωσης για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία συνιστά έναν ανεπτυγμένο μηχανισμό που επιτρέπει τη συλλογή και την ανταλλαγή των πληροφοριών για τα ναρκωτικά στην Ευρώπη. Αποτελείται από τα εθνικά κέντρα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., τη Νορβηγία και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, τα οποία είναι ειδικευμένα στον τομέα των ναρκωτικών. Τα εθνικά κέντρα του δικτύου αυτού είναι οι κύριοι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ του ΕΚΠΝΤ και των κρατών-μελών και διαδραματίζουν διττό ρόλο. Αφενός, αποτελούν επίσημους εθνικούς φορείς, οι οποίοι υπό την ευθύνη των κυβερνήσεών τους, παρέχουν πληροφορίες για τα ναρκωτικά στο Κέντρο. Αφετέρου, υπό την καθοδήγηση του ΕΚΠΝΤ, διαδραματίζουν ρόλο «πρέσβη» εκπροσωπώντας και προωθώντας το δίκτυο Reitox στα κράτη τους. Όπως το ΕΚΠΝΤ στηρίζεται στα εθνικά κέντρα για την άντληση πληροφοριών και ειδικών γνώσεων, τα εθνικά κέντρα, με τη σειρά τους, στηρίζονται στα εθνικά δίκτυα των μονάδων παρακολούθησης των ναρκωτικών για την παροχή πληροφοριών και τεχνογνωσίας. Για τη χώρα μας, εθνικό κέντρο έχει οριστεί το Eρευνητικό Πανεπιστηµιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ, Διαδικτυακός τόπος: http://www.ektepn.gr/).

Όμως, η αντιμετώπιση του προβλήματος της χρήσης ναρκωτικών ουσιών δεν περιορίζεται μόνο στις Εθνικές ή Κοινοτικές πολιτικές και στους εξειδικευμένους επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα αυτό, αλλά και στην κοινωνία των πολιτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση σχεδιάστηκε και βρίσκεται σε εξέλιξη η Ευρωπαϊκή Δράση για τα Ναρκωτικά (EAD, Δικτυακός τόπος: www.action-drugs.eu/), η οποία στοχεύει στο να δώσει στην ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών τη δυνατότητα για περισσότερη ευαισθητοποίηση και δέσμευση των πολιτών της σ’ ό,τι αφορά τα ναρκωτικά και τους κινδύνους που συνεπάγεται η χρήση τους και να προωθήσει το διάλογο και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Η Ευρωπαϊκή Δράση για τα Ναρκωτικά βασίζεται σε μια απλή ιδέα: δεδομένου ότι ένας τεράστιος αριθμός οργανώσεων και μεμονωμένων ατόμων συμμετέχουν στις προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση ναρκωτικών, κυρίως για τους νέους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να δεσμευτούν όλοι όσοι έχουν κάποιας μορφής επίσημη αρμοδιότητα, εξουσία λήψης αποφάσεων ή εντολή εκπροσώπησης ή ασκούν κοινωνική ή οικονομική εξουσία, να αναλάβουν συγκεκριμένη δράση.

Η Ευρωπαϊκή Δράση για τα Ναρκωτικά βασίζεται στην αρχή της «συνυπευθυνότητας», δηλαδή της ευθύνης που μοιράζονται όλα τα μέλη της κοινωνίας, είτε είναι κοινοί πολίτες είτε «ειδικοί».

Για την οριστική, αποτελεσματική αντιμετώπιση της χρήσης ναρκωτικών, της εγκληματικότητας που συνδέεται με τα ναρκωτικά και τα συνακόλουθα κοινωνικά προβλήματα και τα προβλήματα υγείας, απαιτούνται αρκετά βήματα ακόμη. Ας κάνουμε, λοιπόν, τα πρώτα από αυτά, έχοντας αισιοδοξία για τους μελλοντικούς καρπούς της προσπάθειάς μας και με συναίσθηση της ευθύνης προς τις επόμενες γενιές.