Ακολουθεί η συνέντευξη του συγγραφέα-φωτογράφου, κου. Παλούκη Σπύρου, που φιλοξενήθηκε στο σημερινό φύλλο της Εβδομαδιαίας Ανεξάρτητης Πολιτικής Εφημερίδας της Κομοτηνής «ΦΩΝΗ της Ροδόπης».




Επιτέλους, πότε θα ξανανοίξει η Ευρώπη;

Ο Καρλομάγνος και η κάμερα του Σπύρου Παλούκη με τα μυστικά επιχειρούν να δώσουν απάντηση…

Πολλές είναι οι απόψεις που διατυπώνονται για την εξέλιξη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος με την ευρύτερη έννοια και ακόμη περισσότερες μετά τις Ευρωεκλογές που αφήσαμε πίσω. Πολλά τα ερωτηματικά που γεννούν οι πολιτικές που προτείνει και εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στους ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι θεωρούν ότι αυτό που ονομάζεται «Ευρωπαϊκή Ένωση» ή «Ευρώπη» είναι μια ομάδα γραφειοκρατών που εργάζονται στις Βρυξέλλες ή ακόμη ότι είναι απλώς μια ατέλειωτη δεξαμενή χρημάτων. Μήπως η πραγματικότητα απέχει αρκετά από τις απόψεις αυτές;

Ένας νεαρός, πρωτο-εμφανιζόμενος και με τους καλύτερους οιωνούς συγγραφέας-φωτογράφος, ολοκληρώνοντας μια ξεχωριστή διαδρομή στη σύγχρονη Ευρώπη, έχοντας παράλληλα μελετήσει την ευρωπαϊκή ιστορία, προχωρεί στην διατύπωση των προβληματισμών του, φτάνοντας στο σημείο να φανταστεί την Ευρώπη ως ένα μεγάλο Μουσείο με ωράριο λειτουργίας και ως ένα πείραμα, του οποίου η έκβαση δεν πρέπει να λογίζεται σε χρόνια αλλά γενιές.

Ο κος. Σπύρος Παλούκης μας ταξιδεύει με το βιβλίο του «Ο Καρλομάγνος και η κάμερα με τα μυστικά» στα μονοπάτια των σκέψεων ενός ευρωπαίου που συνεχώς αναζητεί, ερευνά, αμφιβάλει, διστάζει, χαίρεται, λυπάται μέσα σε μια ήπειρο που όσο ανομοιόμορφη κι αν φαίνεται, τόσο αρμονικά δεμένα είναι τα κομμάτια του πάζλ της πολυμορφίας της. Ένα ταξίδι που ενώ φαίνεται να έχει κάποιο τέλος αρχίζει και πάλι δίνοντας συνεχώς το σύνθημα της αναζήτησης.

Τον ευχαριστώ θερμά για την συνέντευξη που μου παραχώρησε αλλά κυρίως για την εξαιρετική του ικανότητα να συνθέσει ένα τόσο ιδιαίτερο λογοτεχνικό κόσμημα.

Η.Λ.: Ο Καρλομάγνος και η κάμερα του Σπύρου Παλούκη μας αποκαλύπτουν μυστικά και πτυχές της ευρωπαϊκής καθημερινότητας που είτε αγνοούμε είτε δεν θέλουμε να γνωρίζουμε. Ποιος είναι όμως αυτός ο ταλαντούχος φωτογράφος και συγγραφέας που απάντα ως Παλούκης;

Σ.Π.: Θα απαντήσω χρησιμοποιώντας τα λόγια του διακεκριμένου συγγραφέα Μισέλ Φάις:

“Δεν είμαι συγγραφέας, δεν είμαι φωτογράφος, ένας λυσσαλέος περιπατητής είμαι που υποφέρω από πολύ εαυτό.” Και θα προσθέσω λέγοντας, πως σε μια εποχή σαν τη δική μας, που οι επιλογές είναι αναρίθμητες και τα σύνορα σχεδόν ανύπαρκτα, είναι κομματάκι δύσκολο να πας πάσο. Οπότε, πορεύομαι με τα όπλα που κατέχω, δηλαδή την πένα και το φακό, επιθυμώντας να συναντήσω το καινούριο και να γνωρίσω τον εαυτό μου.

Η.Λ.: Ένας νέος λοιπόν Ευρωπαίος, δημιουργικός και γεμάτος ιδέες αλλά και προβληματισμούς αρχίζει ένα μαγευτικό οδοιπορικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχοντας στις αποσκευές του την κάμερά του και πολλά ερεθίσματα για την Ευρώπη και τους πολίτες της. Πως ξεκίνησε η ιδέα για την συγγραφή του βιβλίου και ποιος ο στόχος του;

Σ.Π.: Το συγκεκριμένο βιβλίο προϋπήρχε μέσα μου. Είναι το απόσταγμα μιας πενταετίας (2003-2007) εμπειριών, βιωμάτων, αναμνήσεων σε χώρες του εξωτερικού, με σημείο αναφοράς το Βέλγιο όπου έζησα για τρία συναπτά έτη. Οι εικόνες που παρουσιάζονται στην εν λόγω έκδοση, είχαν προκαταβολικά τραβηχτεί από μένα σε άτακτες χρονικές περιόδους, περιμένοντας ένα αστέρι με το όνομα Μαγικό Κουτί, να βρεθεί στο διάβα τους, και να τις αγκαλιάσει με την αγγελόσκονή του. Γράφτηκε σε πολύ σύντομο διάστημα, γιατί όπως προείπα τα πάντα βρίσκονταν μέσα μου, κι απλώς περίμεναν την κατάλληλη στιγμή για να βγουν προς τα έξω. Στόχος του βιβλίου, είναι να ανοίξει το θέμα της (ευρωπαϊκής) μας ταυτότητας και το πώς τοποθετούμαστε απέναντι στην Ευρώπη.

Η.Λ.: Μπορούν άραγε να αποτυπωθούν σε ένα βιβλίο οι εμπειρίες, τα συναισθήματα, οι σκέψεις και οι συνακόλουθοι προβληματισμοί που δημιουργήθηκαν μέσα από ένα οδοιπορικό όπως το δικό σου; Μήπως τελικά ο Καρλομάγνος μας παρουσιάζει μόνο το νόημα, την ουσία των «μυστικών» του για την Ευρωπαϊκή κληρονομιά;

Σ.Π.: Προσωπικά, πιστεύω πως ο Καρλομάγνος και η κάμερα τα μυστικά, κάνει απλώς μερικές νύξεις για την Ευρωπαϊκή κληρονομιά. Περισσότερο προσπαθεί να αφυπνίσει τους αναγνώστες, να τους βάλει να δουν τη ζωή τους υπό μια διαφορετική διάσταση, να κοιτάξουν πίσω από τις απαίδευτες βεβαιότητες της εποχής μας.

Η.Λ.:  Στην αρχή του βιβλίου σου περιγράφεις ένα περιστατικό που σου συνέβη στην Μπριζ όπου μια Γιαπωνέζα που συνάντησες σε ρώτησε τι ώρα κλείνει η…Μπριζ, νομίζοντας ότι πρόκειται για μια τουριστική attraction! Αλήθεια, αισθάνθηκες ποτέ την Ευρώπη να «κλείνει» σαν να είναι ένα απέραντο μουσείο και όχι σαν πραγματικότητα που την βιώνουμε καθημερινά όλοι οι Ευρωπαίοι;

Σ.Π.: Χωροταξικά, θα έλεγα πως μοιάζει με ένα απέραντο υπαίθριο μουσείο. Η ευρωπαϊκή γη, είναι γεμάτη από καθεδρικούς, βασιλικά πάρκα, ανάκτορα, πύργους, κάστρα, λατινικές επιγραφές και κάθε είδους ιστορικά μνημεία. Ανάμεσα σ’ αυτά τα κτίσματα όμως, κυκλοφορούν τόσοι διαφορετικοί άνθρωποι, τόσες φυλές, τόσες κουλτούρες, που σε καμιά περίπτωση δεν θυμίζουν “κλειστό μουσείο”. Αυτοί είναι που κινούν την Ευρώπη, αυτοί είναι η ζωντάνια της και το μέλλον της. Ανθρωποκεντρικά, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι είναι οι αληθινοί θιασώτες της πραγματικότητας. 

Η.Λ.:  Μέσα λοιπόν από αυτήν την συνάντησή σου με την Γιαπωνέζα στην Μπριζ αλλά και με πολλούς άλλους Ευρωπαίους και μη, πιστεύεις ότι έχει αρχίσει ο διαπολιτισμικός διάλογος ή ο καθένας σπεύδει να κρατήσει ό,τι θεωρεί καρπό του δικού του πολιτισμού;

Σ.Π.: Πολύ καλή ερώτηση. Νομίζω πως είναι νωρίς ακόμη για συμπεράσματα, αλλά έχω την εντύπωση πως η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση, εννοώντας πως ο κάθε Ευρωπαίος διατηρεί και τον εθνικό αλλά και τον υπερεθνικό χαρακτήρα του.  Σκέψου πως μόλις πριν 60 χρόνια περίπου, η Ευρώπη βρισκόταν στον πιο αιματηρό πόλεμο όλων των εποχών. Επομένως, θαρρώ πως απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για να επουλωθούν τα τραύματα του παρελθόντος και να “χαλαρώσουν” οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων που υπάρχουν εντός της Ευρώπης.

Η.Λ.: Δεκαέξι συνολικά διηγήματα περιλαμβάνονται στον βιβλίο σου μέσα από τα οποία ανακαλύπτεις και μια διαφορετική πλευρά της ευρωπαϊκής καθημερινότητας. Θα ξεχώριζες κάποια; Πιστεύεις δηλαδή ότι σε σημάδεψε κάποια ή σου έδωσε ερεθίσματα για να διευρύνεις τους ορίζοντές σου;

Σ.Π.: Χωρίς δεύτερη σκέψη, θα ξεχώριζα την καθημερινότητα του ευρωπαϊκού Βορρά. Κι αυτό γιατί μπορεί να θεωρείται από πολλούς βαρετή, μονότονη και μελαγχολική, αλλά κοιτώντας το ζήτημα από την πλευρά μου, πιστεύω πως αυτά τα μέρη ευνοούν τον “πρωταθλητισμό”. Με αυτόν τον όρο, εννοώ πως αυτή η τακτοποιημένη ηρεμία που επικρατεί εκεί, σε προδιαθέτει να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου, να στρωθείς στους στόχους σου, να κάνεις απρόσκοπτα τον εσωτερικό σου διάλογο. Έτσι, μπορείς να γίνεις καλός σε αυτό που επιθυμείς, είτε αυτό είναι στην τέχνη, είτε στην οικογένεια, είτε στον σκύλο σου… Αρκεί να ξέρεις κάθε φορά τι πραγματικά ζητάς από τη ζωή. 

Η.Λ.:  Ποια τα επόμενα βήματα; Ο Καρλομάγνος θα συνεχίσει το ταξίδι του ή θα πρέπει να παραχωρήσει την θέση του, ή καλύτερα την καρέκλα του, σαν άλλος Ευρωπαίος αυτοκράτορας, στην επόμενη συγγραφική σου προσπάθεια;

Σ.Π.: Ο Καρλομάγνος, μόλις τελειώσει την εκστρατεία του στην Ελλάδα, σκοπεύει να αφήσει το θρόνο του σε νέες ιδέες (που αυτή τη στιγμή ζυμώνονται στο κεφάλι μου). Ιστορίες σαν του αυτού του βιβλίου, μπορώ να γράφω για όλη μου τη ζωή. Να είναι διαρκώς ένα work in progress, χωρίς τέλος, αλλά κάτι τέτοιο θα το έκανα μόνο για μένα, μιας και είναι πολύ νωρίς για να τυποποιηθώ σαν συγγραφέας από το πρώτο μου βιβλίο. Το επόμενο στοίχημα για μένα, είναι το μυθιστόρημα. Εκεί θέλω να δοκιμάσω τις δυνάμεις και την πειθαρχία μου.

Η.Λ.: Φωτογραφία και συγγραφή: το ένα αλληλοσυμπληρώνει το άλλο ή πρόκειται για έναν ηθελημένο συμβιβασμό;

Σ.Π.: Περπατώντας στα σοκάκια της Γάνδης στο Βέλγιο, ανακάλυψα πόσο με ηρεμούσε να βαδίζω στην πόλη δίχως πλάνο, και να τραβάω φωτογραφίες. Να κρατάω ένα φωτογραφικό ημερολόγιο, το οποίο έπειτα το μετουσίωνα σε λέξεις στο προσωπικό μου ημερολόγιο. Έπειτα από πέντε χρόνια ενασχόλησης με το γράψιμο και τη φωτογραφία, έχω καταλήξει πως με τη φωτογραφία βλέπω και πως με το γράψιμο σκέφτομαι… Το ένα αποτελεί τη ματιά μου, το άλλο τη σκέψη μου… 

Η.Λ.: Ποιο το μήνυμά σου στους νέους της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Σ.Π.: Ενημέρωση, υπομονή, γνώση, τόλμη, αγάπη, τα συστατικά που κατά τη γνώμη μου συμβάλλουν σε μια ακατάπαυστη εγρήγορση. Και μια προτροπή: Μην ονειρεύεστε τις επιθυμίες των άλλων. Αφουγκραστείτε προσεχτικά τις αντηχήσεις των επιθυμιών της καρδιάς σας.